İLKBAHARIN HEYACANI VE BUDAMA

Daha kışın bitiğini anlamadan, doğada bir kıpırtının başladığını görürüz. Hele bazı bitkiler o kadar acele eder ki, daha yapraklarını bile açmadan, çiçekleriyle bütün güzelliklerini sunmak isterler tüm canlılara. “ Parklara, bahçelere çıkma zamanıdır” derler. Bakım yapma zamanı gelmiştir artık.

Bahçeler de bir hayli işimiz vardır. İlk olarak çim alanların tırmıklanması, havalandırılması, kumlaması ve yabancı otlardan ayıklanması yapılır. Bunu takiben, bakım işlemlerinin ana unsurlarından birisi olan “Budama” işlerine başlanır. Çalı ve ağaçların yaşlı, kuru dalları kesilerek bitkiler ferahlandırılır. Şekil verme ve gençleştirme ile ilgili asıl işlemler bu ayda yapılır. Budama teknik bir iş olmasına rağmen, bilgili el becerisi çok önem arz etmektedir. Bitkiyi doğru ya da yanlış budasanız da o hayatiyetini sürdürür. Ama bulunduğu ortama kendi kimliği ile katması gereken neşe ve estetiği koruyor mudur? Bu konuda öyle hassas davranmalıyız ki baharda görmeyi umduğumuz çiçekler, birkaç makas hamlesiyle yok oluvermesin. Birazcık gözlem ve araştırmayla bahçemizde istediğimiz neticeye çok rahatlıkla ulaşırız.

Budamayı ne amaçla, ne zaman, ne şekilde yapacağız ve budama sonrası bitki nasıl büyüyecek? Gibi soruların cevabını iyi bilmemiz gerekir. 

Süs Bitkilerinde budamayı, bakım budamaları ve çiçek verimini artırmaya yönelik budamalar şeklinde iki grupta toplayabiliriz.
Bakım budamaları, ağaççık ve çalı türlerinin genelinde, düzeltme, temizleme, seyreltme, kısaltma ve canlandırma gibi farklı gereksinimlere göre değişik şekillerde uygulanmaktadır.
Çiçek verimini artırmaya yönelik budamalar ise en çok hata yapılan ve asıl üzerinde durmamamız gereken konudur. Ağaççık ve çalıların çiçeklerini, yılın hemen her mevsiminde, çoğunlukla da büyüme döneminde görmekteyiz. Bu nedenle türlere göre dallar üzerindeki sürgün ve çiçek tomurcuklarının konumları ve oluşma zamanlarını iyi bilmemiz gerekmektedir.
Bazı süs bitkileri, “Erken ilkbaharda” çiçeklenmeye başlar, haziran ayına kadar geçen dönemde bir önceki yılın sürgünleri üzerinde çiçeklerini açarlar.
Baharın neşesi olan bu bitkiler; İspirya, Leylak, Altın çanağı, Ilgın, Ilgın, Yaprağını Döken Kartopu, Wangelya, Kelebek çalısı, Havlu püskülü, Kerya, Filbahri, Süs şeftalisi, Süs eriği, Katır tırnağı, Zakkum” vb. gibidir.

Bu bitkileri, kış sonunda budadığım��z takdirde çiçek tomurcuklarını yok edeceğimiz için vejetasyon döneminde çiçeklenme gerçekleşmez.

Budamayı, çiçeklenmenin hemen sonrasında yapmamız gerekir. Budamalar vejetasyon dönemi içinde uygulandığı için hafif dozlarda olmalıdır. Bu kategoriye giren türlerde budamaların esas amacı, çiçeklenme sonrası gereksiz meyve oluşumuna izin vermemek ve böylece sürgünlerin gelişimini güçlendirerek ertesi ilkbaharda bol çiçek verimi elde etmektir.

                                     İlkbahar ve İSPİRYA…                       Yanlış zamanda budama…

Eğer bitkimiz çok sıklaşmışsa, kış sonunda dal eksilterek seyreltme yapabiliriz. Böylece bitkimiz daha sağlıklı olur ve daha gösterişli çiçekler açar.

Bitkimiz çok yaşlanmışsa, canlandırma budaması yapabiliriz. Canlandırma budamaları bitkinin tüm yaşamı ez fazla 3 kez yapılmalıdır.Bitki kökten itibaren 5-10cm yüksekliğinde tek seferde kesilerek uzaklaştırılır.

Her bitkinin kendine mahsus bir formu, bir güzelliği vardır. Kimisi yuvarlak, kimisi piramidal, kimisi de çok kesif çok oturaklı kimisi de rengârenk cıvıl cıvıl Her biri kendi kimliği ile sunum yaparlar bize. Her bakan kendince bir güzellik bulur her birinde. Doğadaki ritimde bu ahenkten gelmektedir. Aman dikkat !!! Doğru zamanda, doğru budama diyoruz….

Baharın keyfini çıkarmanız dileği ile.